5. Categoriseer de elementen en waardeer twijfelgevallen

Wat? Omdat u een aantal belangrijke beslissingen te nemen hebt over de toekomst van het erfgoed, wil u graag weten welke elementen er nu echt toe doen en welke niet. Via gestructureerde vragen gaat u elementen categoriseren. Daarna is de conclusie, in feite een advies voor herbestemming, evidenter én is die meteen ook gedragen door het waarderingsteam.

Wie? Het volledige waarderingsteam voert dit uit, ter plaatse.

BELANGRIJK

Hou altijd rekening met het gekozen perspectief van waaruit u waardeert. Dat is meestal op niveau van een organisatie of lokaal. Anders worden de gegeven scores onbruikbaar. Het kan zijn dat een element in het lokale geheel een topstuk is, maar op regionaal niveau bijvoorbeeld maar een gering belang heeft. Anderzijds kan een topstuk dan weer van minder belang zijn voor het lokale ensemble.

Hoe? Dit gebeurt element per element. Voor àlle elementen moet immers een beslissing vallen.

  • Neem de waardenstelling van het geheel ter hand
  • Neem er de inventaris met recente foto’s bij.
  • Overloop alle elementen en sta bij elk element stil met het volledige waarderingsteam. Doe dat ter plaatse. Het gaat sneller als op voorhand alle elementen al uit kasten zijn genomen en eventueel al per groepjes zijn opgesteld (bv. de onderdelen van een kerststal of processiegeheel samen).
  • Gebruik papieren labels met touwtjes die u vastbindt aan het element. Dat bespaart heel veel zoekwerk nadien en is ook visueel sprekend. In potlood noteert u het inventarisnummer. Op de achterzijde kan u een afkorting die naar de kerk verwijst noteren. Breng in geval van een herbestemming of nakende verplaatsing van elementen best een label aan met het inventarisnummer.
  • Gebruik het Formulier Categorieën voor herbestemming
    • Vul bovenaan opnieuw de naam van de kerk, de datum en het gekozen perspectief in: O (organisatie), L (lokaal), R (regionaal) of NI (nationaal en internationaal).
    • Vul in de eerste kolom de inventarisnummers in.
    • (1, 2, 3) Vervolgens scoort u een aantal categorieën met ‘hoog’, ‘gemiddeld’, ‘laag, ‘geen’. De duiding bij de scores vindt u in de Bijlage Categorieën voor herbestemming.
    • (4) De conclusies, het advies voor herbestemming, formuleert u als kleurcodes ‘paars’, ‘bruin’, ‘blauw’, ‘geel’, ‘groen’, ‘rood’, ‘wit’, ‘grijs’, ‘zwart’. Ze zijn uitgelegd in de Bijlage Categorieën voor herbestemming.
    • (5) Geef daarnaast ook eventuele concrete opties aan; soms zijn er al concrete voorstellen geweest die zinvol zijn.
    • In (6) kan u alternatieven of een plan B aangeven; voor wanneer de geadviseerde herbestemming niet zou lukken. Dit is opnieuw een kleurcode: ‘paars’, ‘bruin’, ‘blauw’, ‘geel’, ‘groen’, ‘rood’, ‘wit’, ‘grijs’, ‘zwart’.
  • Kleef kleurbolletjes of schrijf de kleurcategorie op de labels van de elementen indien iedereen het er over eens is.

Formulier Categorieën voor herbestemming

Bijlage Categorieën voor herbestemming

Bij twijfel

Indien u twijfelt of indien er geen eensgezindheid is bij de keuze: ga over tot de waardering van het element. Dit gebeurt door opnieuw de vastgestelde criteria te overlopen en de vragen te beantwoorden.

Gebruik het Formulier Waardering Elementen en categorieën voor beheer

  • Vul bovenaan de naam van de kerk, de datum en het gekozen perspectief in: O (organisatie), L (lokaal), R (regionaal) of NI (nationaal en internationaal)
  • Vul in de eerste kolom de inventarisnummers in.
  • In de andere kolommen vult u de weging in per waarderingscriterium.
    • Gebruik de Bijlage Waarderingscriteria voor meer uitleg bij de termen en sturende vragen.
    • Kies voor de weging bij 'conditie' uit 'goed', 'redelijk', 'matig' of 'slecht'. Gebruik bij alle andere criteria 'laag', 'gemiddeld', 'hoog' of 'geen'. Vul aan met de letter van het perspectief: O (organisatie), L (lokaal), R (regionaal), NI (nationaal en internationaal). Neem in de kolom ook eventueel de toelichting op.
    • De laatste kolom, Categorieën voor beheer, zal u in deze methode meestal niet gebruiken.

Goedkeuring

Leg ALTIJD nadien de lijst met de elementen per categorie voor aan:

  • Het projectteam
  • De belangrijkste belanghebbenden:
  • De bisdommen
  • In geval van bescherming: het agentschap Onroerend Erfgoed

Doordat de elementen gemarkeerd zijn met een label en daarop een kleurcode, kunt u andere belanghebbenden ook makkelijk bij een rondgang door de kerk op de hoogte brengen van het advies en hun reacties peilen.

Formulier Waardering elementen en categorieën voor beheer

Bijlage Waarderingscriteria

​Meer weten?

Bekijk de lijst met geraadpleegde literatuur en verdere leestips omtrent de waardering van (religieus) erfgoed.