2.3 Verzamel historische informatie
Wat? Waarom kwam dit erfgoed tot stand? Waarom daar, wanneer, hoe? Wie gaf de opdracht en wie heeft het ontworpen of uitgevoerd? Sluit dat aan bij bredere historische thema’s of feiten? Hoe en waarom is het veranderd doorheen de tijd? Hoe is het geworden wat het is?
Om te achterhalen of het erfgoed belangrijk is, waarom en voor wie, is de eerste stap informatie te verzamelen over hoe het erfgoed is veranderd in de loop van de tijd: de evolutie van zijn materialen, kenmerken en karakter, context, beheer en gebruik.
Hoe? Voor het schrijven van een historische nota bestudeert u historische bronnen. Bronnen kunnen ook informatie opleveren over historische en/of actuele belanghebbenden. Voor een gedegen waardering is een minimum aan historisch onderzoek onmisbaar.
Mogelijk is er al wat onderzoek verricht over uw gebouw en zijn voorwerpen. U kunt daarvoor best de Checklist historische informatie overlopen.
Meestal omvat de bronnenstudie de volgende activiteiten:
- Verzamel, onderzoek en ontsluit de beschikbare informatie over de geschiedenis van het erfgoed.
- Identificeer gaten in de informatie: welke andere bronnen zouden onderzocht moeten worden? Wat is onbekend? Welke elementen moeten meer onderzocht worden?
- Onderzoek verder het erfgoedgeheel of laat het onderzoeken.
- Analyseer de bronnen: de geschreven en mondelinge bronnen en het materiaal.
- Vat samen en rapporteer de bevindingen. Archiveer deze goed met alle bronnen. Probeer op kaarten van het geheel en in de inventaris aan te duiden hoe het geheel in de tijd veranderd is.
Wie? De erfgoedspecialist voor de historische waardering zal een belangrijke rol spelen in de totstandkoming van de historische nota. In een ideale situatie hebt u zelf de tijd en beschikt u over mensen en kennis om het zelf te doen.
We moedigen u aan hier tijdig mee te starten en dit zelf te proberen, maar in de meeste gevallen is het raadzaam erfgoedspecialisten in te schakelen.
Raadpleeg in eerste instantie:
- lokale heemkundige kringen;
- uw erfgoedcel (niet iedere stad of regio heeft echter een erfgoedcel);
- de erfgoedconsulenten van het agentschap Onroerend Erfgoed. In het geval van een beschermd monument is de kans groot dat er een historische nota is;
- het CRKC
In bepaalde gevallen zal het wenselijk en mogelijk zijn dat een (voor)onderzoeksbureau wordt ingeschakeld om de historische nota op te maken.